Pocztówki Zabrze
Architektura ulicy Damrota i co to był DEWOG.
To ulica Damrota, a budynek z lewej strony mieści dzisiaj Szkołę Podstawową nr 38. Małe, dopiero zasadzone drzewka, zdradzają że budynki są nowe. Ta modernistyczna, funkcjonalna architektura powstała w latach 1928-31, według projektu Alberta Jaegera i Hugona Leipzigera, w stylu Neues Bauen. a inwestorem była korporacja o nazwie DEWOG. Tej nazwy tego osiedla używa się do dzisiaj. Skąd się wzięła?
Pfarrstraße.
Verlag Georg Wiener.
DEWOG – czyli Deutsche Wohnfürsorge-Aktiengesellschaft für Beamte, Angestellte und Arbeiter , to niemiecka korporacja zajmująca się pomocą mieszkaniową dla urzędników służby cywilnej, pracowników i robotników.
Założona została w marcu 1924 roku w Berlinie, z inicjatywy urbanisty, doktora inżyniera Martina Wagnera, przez wolne związki zawodowe Republiki Niemieckiej, które były jej akcjonariuszami.
Budownictwo spółdzielcze i samopomocowo – robotnicze miało już przed wybuchem I wojny światowej swoje tradycje i 1400 różnych organizacji, wybudowało do tego czasu 150 000 tanich mieszkań, dla mało zasobnych rodzin.
Najpierw była to jedna firma. Z czasem przyłączono do niej wiele innych, mniejszych.
Zadaniem takich organizacji jak DEWOG było zjednoczenie wysiłków powstałych po pierwszej wojnie i okresie wielkiej inflacji, licznych spółdzielni budowlanych, w celu obniżenia kosztów i nadrobienia budowlanych zaległości.
Zjednoczone pod tym szyldem organizacje wybudowały do 1931 roku ok. 120 000 mieszkań.
Zadaniem DEWOG-u była również propaganda i doradztwo w sprawach osadnictwa i systemów mieszkaniowych, na rzecz organizacji robotniczych. W tym celu powstała także własna dwutygodniowa gazeta pod tytułem „Die Wohnungs-Wirtschaft” (Gospodarka Mieszkaniowa). Czasopismo pod takim tytułem ukazuje się w Niemczech do dzisiaj.
Od dojścia nazistów do władzy w 1933 roku, organizacje DEWOG-u podporządkowano nowemu, reżimowemu związkowi zawodowemu „Deutsche Arbeitsfront” DAF.
Ale nazwa DEWOG jest nie tylko historią. W 1950 roku organizacje chrześcijańskie „Nothilfe” i „Caritas” powołały w Kolonii do życia przedsiębiorstwo budowlane pod tą samą nazwą. Jego zadaniem była budowa nowych, tanich mieszkań czynszowych, których brakowało w tym zniszczonym mieście po wojnie. I ten DEWOG istnieje do dzisiaj.
Ta archiwalna pocztówka pochodzi z kolekcji Włodzimierza Wysockiego który kolekcjonuje je już ponad 20 lat, w jego posiadaniu jest około 700 egzemplarzy. Były wystawione w Galerii Muzeum Miejskiego „Cafe Silesia” w od 14 marca do 5 maja 2019 roku.
Dzięki jego uprzejmości i ogromnej pomocy pani Urszuli Wieczorek z Muzeum Miejskiego w Zabrzu możemy je tu wszystkie zobaczyć, za co serdecznie im obu dziękuję.
Wydawca: Verlag Georg Wiener, Breslau 21.
Inne artykuły o tym osiedlu: https://historia-zabrza.pl/?s=DEWOG
Opracował Andrzej Dutkiewicz. 29.02.2023.
