Pocztówki Zabrze

Plac Dworcowy w 1945 r. na pocztówce Jerzego Walli.

Jedna z pierwszych powojennych pocztówek z Zabrza. Wiele z nich wydał Jerzy Walla, właściciel wydawnictwa w Gliwicach. Więcej o nim na końcu artykułu.

Fotografię tą wykonał zapewne wkrótce po styczniu 1945. Na dachu budynku poczty (z lewej strony) widać odbudowaną po zdewastowaniu i podpaleniu go przez Armię Czerwoną, jaśniejszą część dachu, Również stojący obok poczty budynek byłego hotelu „Haus Metropol” nosi na murach ślady ognia. Jego dach nie został jeszcze przebudowany (później na górnej kondygnacji były okna). Witryny na jego parterze zabite są deskami, ale nad wejściem z prawej stronie jest szyld „Fregata”. Najprawdopodobniej otwarto tam już lokal o tej nazwie. Być może to on przeniósł się później do budynku pobliskiego hotelu w charakterystycznym, narożnym budynku przy ul. Wolności i pl. Dworcowym. Starsi mieszkańcy Zabrza znają restaurację „Fregata” z dancingów (zabaw tanecznych). Z prawej strony kadru są fragmenty dworca kolejowego.

Były hotel splądrowano i podpalono wiosną 1945 roku. W roku akademickim 1949/1950 Miejska Rada Narodowa w Zabrzu przekazała budynek Śląskiej Akademii Lekarskiej w Bytomiu (siedziba uczelni w tym czasie była już w Bytomiu). Po przeprowadzonym remoncie, w roku 1951 rozpoczęły tu działalność wydziały: Stomatologii Zachowawczej, Protetyki Stomatologicznej oraz Ortodoncji.

ZABRZE. Plac Dworcowy.

Wyd. i Foto Jerzy Walla, Gliwice, Zabrze 24.

Plac dworcowy na pocztówce firmowanej przez wydawnictwo Jerzego Walli. Zdjęcie na kartoniku i sam kartonik są bardzo złej jakości.

Zabrze – Plac Dworcowy.

Zabrze. 16  X 1950r.

Ciekawostką jest ta pocztówka, identyczna z powyższą, jednak w wiele wyraźniejsza. Ma ten sam tytuł, ale innym krojem pisma. Na rewersie brak wydawcy, a wysłano ją w październiku 1950 roku. Wydano ją prawdopodobnie nielegalnie.

Jerzy Walla przybył do Gliwic w 1945 roku. Jako fotograf i wydawca pocztówek, zakład swój prowadził w Gliwicach przy ul. Zabrskiej 24. Prawdopodobnie przejął opuszczone atelier. Wydawał pocztówki datowane najczęściej na 1945-46, ale korzystał też z klisz wykonanych w latach 30-stych.

Ze swym aparatem odwiedził między innymi takie miasta jak Zabrze, Gliwice, Wrocław, Jelenia Góra, Cieszyn, Oborniki Śląskie, Kudowa Zdrój, Rybnik, Bardo Śląskie, Milówka, Duszniki Zdrój, Kudowa Zdrój, Wisła, Częstochowa, Bielsko – Biała, Dąbrowa Górnicza, Ząbkowice, Będzin.

Pocztówka z wydawnictwa J. Walli – własność Rafała Tylendy.      „Kopia” tej pocztówki – Andrzeja Dutkiewicza.

Serdeczne podziękowania dla  Urszuli Wieczorek i Damiana Halmera  za uzupełnienie wiadomości historycznych.

Opracowali:  Rafał Tylenda i Andrzej Dutkiewicz.                                                       12.08.2020