Pocztówki Włodzimierza Wysockiego.
I Liceum na przedwojennych pocztówkach i krótka historia szkoły do 1945 r.
Ten dobrze znany zabrzanom gmach I Liceum Ogólnokształcącego im. prof. Zbigniewa Religi budowano w latach 1926-29. Powstał według projektu architekta Schmiedta, dla 1200 uczniów w 24 klasach. Było też miejsce dla sali muzycznej dla 100 osób, warsztatów twórczych z modelarnią, laboratorium fizycznego, dwóch bibliotek, sali gimnastycznej i auli.
Jako „Miejska Szkoła Średnia dla Chłopców i Dziewcząt” (Städtische
Mittelschule für Jungen und Mädchen) powstała dzięki pomocy finansowej ówczesnego ministerstwa oświaty, sztuki i wychowania.
Hindenburg Nowa miejska szkoła średnia.
Wydawcy nie podano.
Jej patronem był Thomas Szczeponik (1860-1927), niemiecki nauczyciel i działacz katolicki z Górnego Śląska, poseł do Reichstagu oraz na Sejm Śląski, senator I kadencji w II Rzeczypospolitej.
W okresie narodowego socjalizmu patronat ten zniesiono.
Powierzchnia budynku wynosiła 1615 m².
W auli postawiono ołtarz wykonany przez „Ostdeutsche Werkstätten für christliche Kunst in Neisse”. Tą część auli można było oddzielić i tak powstawała mała kaplica. W czasie władzy Hitlera ołtarz ten usunięto.
Hindenburg, O.-S. Miejska szkoła średnia.
Max Czech, Buch- und Papierhandlung, Hindenburg, O.-S.
Na fasadzie budynku umieszczono umieszczono pięć ludzkich postaci wyrzeźbionych przez Roberta Bednorza urodzonego w 1883 roku w Grzybowicach. Ten profesor akademii we Wrocławiu studiował w Niemczech i we Włoszech.
Rzeźby te zobaczyć można tu na pocztówce nr 5, stojące przy innej szkole na pl. Traugutta.
Nauczanie rozpoczęto w kwietniu 1928 roku, a poświęcenie budynku odbyło się 1 października roku następnego. Wzięli w nim udział nadprezydent prowincji opolskiej, były nadprezydent Zabrza dr. Hans Lukaschek, radcy prowincji, oraz żona i córka córka Thomasa Szczeponika.
Na terenie Zabrza działały jeszcze dwie szkoły średnie, w Biskupicach i Zaborzu. Obie włączono w latach trzydziestych do „Thomas Szczeponik Schule” in Hindenburg O.S.”.
1 kwietnia 1934 roku w placówce wprowadzono osobne nauczanie dla dziewcząt i chłopców. Klasy męskie (11) prowadził rektor Nagler, żeńskie (8) rektor Gottwald – prowadzący poprzednio szkołę w Zaborzu. Po przejściu swego kolegi na emeryturę powierzono mu kierownictwo całej szkoły 25 stycznia 1937 roku.
W tym roku w szkole uczyło się 545 uczennic i uczniów w 16 klasach. W roku 1941 klas było 18, nauczycieli 25.
Okazała aula szkoły stała się szybko jednym z centrów życia kulturalnego młodego nadgranicznego miasta. Firma C. Berschdorf z Nysy wyposażyła ją w organy z 33 registrami. Tu odbywał się Festiwal Muzyki Pogranicza miasta Hindenburg.
Pod batutą profesora Ericha Petera wykonano liczne dzieła muzyki klasycznej i współczesnej górnośląskich kompozytorów. Muzykował tam chór madrygałowy Alfreda Kutschego, hindenburski kwartet smyczkowy, pianista Erwin Larisch, sopranistka Margarete May-Franz i wielu innych doskonałych wykonawców.
W 1941 roku wizytator rządowy z Katowic stwierdził że w klasach oprócz obowiązkowego portretu Hitlera nad tablicą, ciągle jeszcze wiszą również krzyże na ścianach z tyłu. W gabinecie rektora nie było portretu „wodza”. Rektorowi Gottwaldowi postawiono ultimatum, chcąc zmusić go do wstąpienia do partii, ten jednak odmówił. Karą za to było przeniesienie go do innej szkoły.
Jego następcą został Paul Rother.
Ostatnie niemieckie świadectwa szkolne rozdano tam w Wielkanoc 1944, po czym 16-17 letnich uczni zaciągnięto jako pomocników do artylerii przeciwlotniczej (Flakhelfer).
Opracował: Andrzej Dutkiewicz. 02.04.2021
Źródła:
K.F. „75-jähriges Schuljubiläum” UNSER OBERSCHLESIEN Nr.7/2004. „ Hindenburger Heimatbrief”.
Wolfgang Rehmet. „Das 75. Schuljubiläum. Nachtrag zum Bericht….“. UNSER OBERSCHLESIEN Nr. 1/2005. „ Hindenburger Heimatbrief”.
Wszystkie te archiwalne pocztówki pochodzą z kolekcji Włodzimierza Wysockiego który kolekcjonuje je już ponad 20 lat, w jego posiadaniu jest około 700 egzemplarzy. Były wystawione w Galerii Muzeum Miejskiego Cafe Silesia w od 14 marca do 5 maja 2019 roku.
Dzięki jego uprzejmości i ogromnej pomocy pani Urszuli Wieczorek z Muzeum Miejskiego w Zabrzu możemy je tu wszystkie zobaczyć, za co serdecznie im obu dziękuję.
Andrzej Dutkiewicz.
