Pocztówki Zabrze
Zabrze i Zaborze na jednej pocztówce. Dyrekcja, młyn i amerykański tramwaj.
Ta pocztówka wysłana w 1908 roku do Szwajcarii przedstawia perspektywę ulicy Wolności* na Zaborzu w kierunku Zabrza. Budynek z prawej strony stoi na rogu ulicy Pawliczka*. To nie pomyłka. Kojarzony dziś z Zabrzem, wybudowany został w latach 1902-03 w ówczesnych granicach Zaborza, do 1927 roku samodzielnej gminy wiejskiej. Był to drugi dom na Zaborzu od tej strony przy ulicy Wolności.
Od początku związany był z koksownictwem. Wybudowany został przez “Oberschlesiesche Kokswerke und Chemische Fabriken” A.G. Berlin. Firmę założoną przez Fritza Friedlaendera, którego ojciec Emanuel posiadał dużą hurtownię węgla w Gliwicach. Była to dyrekcja tej firmy. Niestety nigdzie nie udało mi się znaleźć wiadomości o architekcie tego budynku.
1
2
Widoczny w oddali duży budynek był największym zabrzańskim młynem, uruchomionym w 1864 roku. Jego właścicielem był Hirschel (Heinrich) Haendler. Ten młyn miał pecha i spłonął aż dwa razy. Po raz pierwszy w roku 1879, ale szybko go odbudowano. Po raz drugi i ostatecznie w roku 2005, gdy był już nieczynny. Więcej o jego i właścicieli historii, oraz zdjęcia z pożaru zobaczymy tu.
Z oddali nadjeżdża tramwaj, wówczas jeszcze wąskotorowy. Najczęściej spotykanym wówczas na zabrzańskich torach modelem był skonstruowany w Cleveland USA „Walker”, produkowany na licencji przez Waggonfabrik Gebr. Hofmann & Co. Akt.-Ges. we Wrocławiu. Te wozy obsługiwały aż do 1948 roku wąską linię w Rudzie Śląskiej.
Wydawca: Verlag H. J. Sobotzik, Zabrze O. S.
Pocztówka jest własnością Andrzeja Terleckiego i serdecznie dziękuję mu za jej udostępnienie.
*do 1945 roku Kronprinzestraße.
*do 1945 roku Zabrzerstraße, Saarlandstraße.
Opracował: Andrzej Dutkiewicz. 10.11.2024
