Grünberger nie był w tym czasie jedynym który tego doznał. Na jakiej podstawie prawnej to nastąpiło? Jako odpowiedź przytoczę tekst z niemieckiej strony pod tytułem „Sztuka na emigracji”, adres w źródłach.

„Ustawa o cofnięciu naturalizacji i pozbawieniu obywatelstwa niemieckiego”, która weszła w życie 14 lipca 1933 r, umożliwiła reżimowi narodowosocjalistycznemu wydalenie ze skutkiem natychmiastowym wielu „niepożądanych” osób i tym samym uczynienie ich bezpaństwowcami. Ustawa objęła Niemców, którzy wyemigrowali po I wojnie światowej – głównie żydowskich imigrantów z Europy Wschodniej – oraz obywateli Rzeszy przebywających za granicą jako członkowie opozycji. W przypadku tzw. „naruszenia obowiązku lojalności wobec Rzeszy i ludu” lub odmowy powrotu, ich majątek mógł zostać skonfiskowany. Najpóźniej po dwóch latach przepadał na własność państwa. Emigracja stała się prawnie skuteczna wraz z opublikowaniem nazwiska w Deutsches Reichsanzeiger. W okresie od 8 sierpnia 1933 r. do 7 kwietnia 1945 r. opublikowano tam łącznie 359 list ekspatriantów, w wyniku których obywatelstwo niemieckie utraciło około 39 000 osób. Pierwsza lista ekspatriacyjna, która zawierała 33 wpisy, zgromadziła wielu prominentnych przeciwników reżimu ze świata polityki, kultury i nauki. Byli wśród nich pisarze Heinrich Mann, Lion Feuchtwanger, Ernst Toller i Kurt Tucholsky, wydawca Willi Münzenberg, profesor matematyki Emil Gumbel oraz republikańscy politycy Otto Wels (SPD), Philipp Scheidemann (SPD) i Wilhelm Pieck (KPD)”.

U dołu dokumentu jest objaśnienie że akt ten stał się prawomocny z chwilą ogłoszenia go 13 października 1938 roku i podania do wiadomości w numerze 242 „Deutscher Reichsanzeiger und Preußischer Staatsanzeiger“, organu prasowego Rzeszy Niemieckiej i Prus.

Sam Joseph Grünberger był prawdopodobnie synem Hugona Heimenna Grünbergera, oberżysty i producenta wody mineralnej z Zaborza B. Jedno z pomieszczeń lokalu Hugon Grünbergera przy ulicy Broja Str. 36 (Lompy) projektowano urządzić kino o nazwie „Kammer-Lichtspiele” , ale prawdopodobnie nigdy ono nie powstało. Jego żydowskie pochodzenie było więc powodem pozbawienia do obywatelstwa państwa w którym się urodził.

https://muzeumzabrze.pl/leksykony/slownik-zydow-zabrzanskich

Opracowanie i własność: Andrzej Dutkiewicz.                                          4.09.2021