Muzeum – dokumenty

Papier listowy Polskiego Komitetu Plebiscytowego na Powiat Zabrski z 1920 roku.

Ta kartka to oryginalny papier listowy wydrukowany dla Polskiego Komitetu Plebiscytowego na Powiat Zabrski z 1920 roku. Z jego treści wynika że z komitetu w Zabrzu przekazano siedmiu urzędników do komitetu w Raciborzu.

Polski Komitet Plebiscytowy w Zabrzu mieścił się w bardzo okazałym wówczas budynku przy ulicy Wolności 286, przy samym Placu Wolności, gdzie obecnie mieści się Urząd Miejski.

Wybudowano go w 1907 roku i był to wtedy ekskluzywny hotel Juliusa Kochmanna, gdzie podawano wykwintne potrawy i wyborowe trunki. W latach 1944/45 wojska niemieckie umieściły tam szpital wojskowy. Podpalili go w 1945 roku żołnierze sowieccy, przedtem był większy i ładniejszy.

Więcej o nim i zdjęcie zobaczyć można tutaj.

Polski Komitet Plebiscytowy na Powiat Zabrski.

Polski Komisariat Plebiscytowy, który zajmował się sprawami plebiscytu na Górnym Śląsku, powołał Rząd Polski 20 lutego 1920 roku. Plebiscyt, który odbył się 20 marca 1921 roku, miał zadecydować o przynależności ziem Górnego Śląska do Polski lub Niemiec. Głosowanie odbywało się pod nadzorem Komisji Międzysojuszniczej, czyli aliantów (Francuzi, Włosi i Brytyjczycy), oraz polsko-niemieckiej policji plebiscytowej (Apo). Kierował nim Wojciech Korfanty, a jego siedziba znajdowała się w bytomskim hotelu ,,Lomnitz”. Strona niemiecka utworzyła Plebiszitkommissariat fur Deutschland, na czele z doktorem Kurtem Urbankiem. Głosować mogły 1.221.274 osoby, które ukończyły 1 stycznia 1921 roku 20 lat. Z tego prawa skorzystało 20. marca 1921 roku 190.637 osób: za Polską głosowało 479.365 osób (40,3%), za Niemcami 707.393 (59,4%). Plebiscyt poprzedziła ogromna akcja propagandowa z obu stron.

Działających w terenie Polskich Komitetów Plebiscytowych było 17 w następujących miejscowościach: Bytom, Chorzów, Gliwice, Głubczyce, Katowice, Kluczbork, Kędzierzyn-Koźle, Lubliniec, Olesno, Opole, Prudnik, Pszczyna, Racibórz, Rybnik, Strzelce Opolskie, Tarnowskie Góry i Zabrze.

Na tej stronie znajdują się oryginalne karty do głosowania w plebiscycie z komentarzem.

Opracował: Andrzej Dutkiewicz.      Dokument z własnej kolekcji.        05.112024