Zdjęcia powojenne-Zabrze
Osiedle DEWOG na fotografii, podróż w czasie.
Dzięki fotografiom z domowych szuflad zobaczyć tu można jak zmieniało się z czasem to wybudowane w latach 1928 – 1931 w stylu „Neues Bauen” osiedle.
Ta fotografia z „szuflady” pana Joachima Walenzyka pochodzi z 1941 roku. W środku stoi pan Alois Riedel, urodzony w 1920 roku wujek Joachima Walenzyka. O pozostałych dwóch osobach brak informacji. Widoczna pergola mówi nam o tym, że to zdjęcie wykonano w miejscu dzisiejszych garaży na podwórku pomiędzy ulicami Damrota a Czarnieckiego.
Zdjęcie datowane na 1941/1942 rok. Dwie dziewczyny siedzące na trawniku to pani Helga Riedel i jej starsza siostra Sonia Riedel. Tło fotografii to budynki o numerach 42-26, nieistniejące już. Jak wspomina Pan Joachim ” Środkowy z nich należał do rodziny Pieruszków znanych koniarzy”. Za budynkiem znajdowała się stajnia. Obecnie w tym miejscu są garaże oraz parking.
Przenosimy się do lat 50 na ulice Żółkiewskiego. Pierwsza fotografia z 1950 roku przedstawia dziewczynkę stojąca na tle ulicy a sądząc po braku słupa w tle zdjęcie zostało wykonane od strony ulicy Fredry w kierunku stadionu.
Drugie zdjęcie, mniej wyraźne, zrobione zostało rok później. Na tym ujęciu również widzimy dziewczynkę na tle ulicy Żółkiewskiego, tym razem widok w kierunku ulicy Fredry. Obydwa zdjęcia pochodzą z moich prywatnych zbiorów.
Tu widzimy pana Rafaela Grychnika na rowerze a w tle ówczesne ”rondo” na środku ulicy Żółkiewskiego. Widoczna jest również jedna z przybudówek, w której niegdyś (lata 90-te) mieścił się sklep spożywczy sieci ”Legro”.
Zimowe zdjęcie wykonane przy Damrota 41 w 1958 roku przedstawia mamę Pana Joachima Walenzyka – Helgę Walenzyk z domu Riedel, z nim samym na rękach. To co zwraca uwagę to jeszcze oryginalne balkony oraz młode drzewa.
Kolejne zdjęcie z ulicy Damrota, z początku lat 50-tych,pochodzi z archiwum rodzinnego Pana Joachima Walenzyka. Widzimy na nim Babcię Helenę Riedel, oraz sąsiadki stojące przy klatce numer 41. I tu znów powraca sprawa balkonów, które obecnie już nie istnieją.
Ostatnia rodzinna fotografia ze zbioru Joachima Walenzyka. Przedstawia plac pomiędzy ulicami Damrota i Czarnieckiego, a na huśtawce jest pani Helga Riedel z sąsiadkami, oraz dziećmi. Są to Joachim Walenzyk i Joachim Sok.
W tle widoczna część ogrodowa z pergolą, którą obecnie zajmują garaże. W budynku z prawej strony wyraźnie widoczne są oryginalne okna.
Trzy fotografie ukazujące ulicę Damrota już w latach 80- tych. W zasadzie oprócz oczywiście samochodów, niewiele się tu zmieniło. Jedyną znaczącą różnica są dzisiaj już ocieplone budynki.
Zdjęcie z 1990 roku autorstwa Tomasza Wagnera, którego bohaterem jest ulica Czarnieckiego. Tu podobnie niewiele się zmieniło w stosunku do obecnego stanu, poza ociepleniem budynków jak wyżej.
Na koniec jeszcze wybrane fotografie osiedla z mojego archiwum.
Niedziałający i niestety pewnie bezpowrotnie zniszczony już brodzik, który dawniej pełnił dwie role; brodzika latem, oraz lodowiska zima. Rok 2018.
Nazywany przez nas ”drugim placem” plac pomiędzy Żółkiewskiego a Czarnieckiego, ale od strony ulicy Fredry. Tu na budynkach od strony Żółkiewskiego z jakiegoś powodu zachowały się balkony w oryginalnym kształcie. Stan z 2018 roku.
Podwórko pomiędzy ulicami Czarnieckiego a Damrota od strony ulicy Fredry. 2018 rok.
Osiedlu DEWOG z lat 50 i 60 XX wieku. Zbudowano w latach 1928 – 1931 według projektu Alberta Jaegera i Hugona Leipzigera.
Wybudowało je towarzystwo “Deutsche Wohnungsfürsorgegesellschaft” w stylu nazywanym „Neues Bauen“ (Nowe budownictwo). Osiedle DEWOG powstało w wyniku drastycznego braku mieszkań, na skutek emigracji wielu rodzin z przyznanej polsce części Górnego Sląska.(Po plebiscycie).
Serdecznie podziękowania dla Joachima Walenzyka, Tomasza Wagnera oraz Rafaela Grychnika za przekazane fotografie.
Autor: Rafał Tylenda. 12.06.2020