Pocztówki Włodzimierza Wysockiego.
Ulice Padlewskiego i Karłowicza, kiedyś Kania Strasse.
Ulice Zygmunta Padlewskiego i Jana Karłowicza miały kiedyś jedną nazwę. Od ul.3-go Maja, aż do Floriana nazywała się ona „Kania Strasse”. Jej patronem został w 1896 r. był Richard Kania, aptekarz, a w latach 1893-95 przewodniczący gminy Małe Zabrze. Potem nazywała się Schlageterstr i Friedenshütterstr. Przedtem Neuestr. Ul. Padlewskiego nosiła od 1945 do 1955 r. imię Kościuszki.
1. Hindenburg O.-S. Kaniastraße.
Ansichtskarten – Verlag und Großhandel Hermann Schenke, Hindenburg O.-S.
Pocztówka sprzed ok. 100 lat. Spojrzenie na ul. Padlewskiego z 3-go Maja. Prawa narożna kamienica już nie istnieje. Mieścił się w niej sklep rzeźniczy Johanna Poralli, który 30 marca 1907 r. otworzył w następnej kamienicy pierwsze stałe kino w Zabrzu. Również on wybudował najstarsze obecnie istniejące kino na Górnym Śląsku, które mieści się do dziś w budynku z widocznym trójkątnym frontonem (dach). To kino „Roma”.
2. Zabrze. Partia przy Wyższej Szkole dla Dziewcząt
Rheinische Kunstverlagsanstalt Hch. Lenz, Wiesbaden.
To widok ok. 10 lat starszy. Na kolorowanej pocztówce z ulicy obecnie Padlewskiego w oczy rzuca się duża narożna kamienica z magazynem mebli J. Gregorczyka. Stoi już na placu Warszawskim, wówczas Plac Targów Czwartkowych, które odbywały się tam od 1875 roku.
Ta i trzy następne należały do członka gminy żydowskiej w Zabrzu Nathana Schutz, handlarza i właściciela nieruchomości. Schutz do pewnego czasu był również właścicielem tego meblowego sklepu, po czym prawdopodobnie go sprzedał. Mieszkał w kamienicy przy Padlewskiego (Kaniastr.) 5.
W tym narożnym budynku mieścił się tuż po II w.ś. dom kahalny, czyli administracja zabrzańskiej gminy żydowskiej. Pamiątką po tym jest Gwiazda Dawida, widoczna na fasadzie budynku.
Pocztówka zatytułowana jest „Zabrze. Partia przy Wyższej Szkole dla Dziewcząt”.
Pocztówki z placu Warszawskiego są tu.
Jeszcze więcej w archiwum aplus.historia-zabrza.pl/
Wydawca: Rheinische Kunstverlagsanstalt Hch. Lenz, Wiesbaden.
3. Zabrze O.-S. Kaniastraße.
Verlag S. Kowaczek, Zabrze O.-S.
Pierwszy plan pocztówki z pierwszych lat XX w. zajmuje towarowa część zabrzańskiego dworca. Ale jej tytuł brzmi „Kaniastraße”. Jest tu rzadka okazja zobaczenia nieparzystej strony ulicy Padlewskiego, gdyż tych naprzeciwko, tak jak kina „Roma”, jeszcze wtedy nie było. Kamienica ze sklepem meblowym jest tu z lewej strony. W tle widać wieżę kościoła ewangelickiego.
Na odwrocie jest pieczątka z wagonu pocztowego.
Wydawca: Verlag S. Kowaczek, Zabrze O.-S.
4. Zabrze – Kania-Straße.
Hermann Krüge’s Buchhandlung, Zabrze-S.
To już droga strona placu Warszawskiego, przez który przebiegała Kaniastraße. Dzisiaj ul. Karłowicza, skrzyżowanie z ul. Brysza. Po ilości ludzi na ulicy można wnioskować że zdjęcie wykonano w dzień targowy.
Pocztówkę tą wydano przed 1915 rokiem, a nazwę miasta Zabrze przestęplowano na Hindenburg, jak ochrzczono je w styczniu 1915 roku.
Wyłączność na sprzedaż tej pocztówki posiadała księgarnia Hermanna Krügera w Zabrzu przy ulicy 3-go Maja 45, która zapewne też ją wydała.
5. Hindenburg – Kania-Straße.
Graph. Verlags-Anstalt G.m.b.H. , Dresden – Blasewitz.
Tą pocztówkę wydano po 1914 roku. Zdradza to jej tytuł „Hindenburg – Kania-Straße”.
Narożną kamienicę o bogato zdobionej fasadzie (pl. Krakowski 5) wybudował w 1900 roku Franz Plitzko, właściciel wytwórni mebli założonej w 1875 r. która wraz ze sklepem była na parterze.
Wydawcą jest zakład graficzny aż z Drezna, a w obiegu była w 1925. Nadawca przesyła pozdrowienia ze swojego „heimatu”. (Heimat- mała ojczyzna).
Wydawca: Graph. Verlags-Anstalt G.m.b.H. , Dresden – Blasewitz.
Serdeczne dziękuję Pani Klaudii Domańskiej za pomoc w przygotowaniu opisu pocztówek.
Wszystkie te archiwalne pocztówki pochodzą z kolekcji Włodzimierza Wysockiego który kolekcjonuje je już ponad 20 lat, w jego posiadaniu jest około 700 egzemplarzy. Były wystawione w Galerii Muzeum Miejskiego Cafe Silesia w od 14 marca do 5 maja 2019 roku.
Dzięki jego uprzejmości i ogromnej pomocy pani Urszuli Wieczorek z Muzeum Miejskiego w Zabrzu możemy je tu wszystkie zobaczyć, za co serdecznie im obu dziękuję.
Andrzej Dutkiewicz. 21.02.2020
