Pocztówki Włodzimierza Wysockiego.
„ROMA“. Kino które wybudował rzeźnik.
Kino które wybudował…..rzeźnik! Najstarsze w Zabrzu i na Górnym Śląsku kino „ROMA”, obchodziło 22 grudnia swe 107 urodziny. Było własnością i oczkiem w głowie Johanna Poralli, który na jego budowę wydał 250 tys. marek. Jego sklep rzeźniczy był na przeciw kina, na rogu. W tym samym budynku Poralla otworzył w 1907 roku pierwsze stałe kino w naszym mieście. Potem jeszcze kilka innych w okolicznych miejscowościach, po czym sprzedał je za 120 tys. marek w 1911 roku firmie z Berlina i zapewne z zarobionych w ten sposób pieniędzy zafundował w 1912 roku sobie i wsi piękny budynek przy ulicy (obecnie) Padlewskiego 4 z kinem „Lichtspielhaus”, gdzie sam wprowadził się do mieszkania nad kinem (najprawdopodobniej).
Pocztówka wydana zapewne na otwarcie kina. W opisie jest właściciel i data otwarcia.
Postkarte.
Lichtspielhaus Hindenburg O/S. Kaniastraße.
Neumanns Papier und Schreibwaren Großhandlung, Gleiwitz.
Otwarcia dokonano 22 grudnia, dwa dni przed Wigilią. Przygrywała do tego orkiestra dęta Huty „Donnersmarck”. Było to wówczas najelegantsze i największe kino w regionie. Był również orkiestron i scena wraz z garderobą dla artystów.Budynek postawiono w czasie siedmiu miesięcy.
Hindenburg O.S. Kaniastraße mit Lichtspielhaus.
Verlag Max Czech, Buchhandlung, Hindenburg OS.
Kino było w stanie pomieścić do 1200 widzów. Regularnie mniej.
Na parterze był sala projekcyjna dla 440 widzów, kawiarnia i sklep. Na 1 piętrze balkon i jeszcze 237 miejsc dla widzów, oraz da dwupokojowe mieszkania z kuchnią i łazienką. Na drugim ośmiopokojowe mieszkanie z biurem.
Hindenburg. Oberschl. Kaniastraße.
W obiegu w 1936 roku.
Następnie kino prowadziła jego żona, w późniejszych latach również berlińska spółka Ufa Theater-Betriebs-Ges. m. b. H. Berlin.
W 1927 roku „Oberschlesische Volksstimme” donosiło w numerze 214, że kino Lichtspielhaus nabył kupiec Paul Werner z Hindenburga (Zabrza). Był człowiekiem zasłużonym dla śląskiej kinematografii. Budowniczym kina Schauburg w Gliwicach, rozbudował zabrzańskie kino „Helios” w centrum miasta.
Oberschlesische Volksstimme
Za wycinek prasowy serdeczne podziękowania dla Rafała Tylendy.
W 1945 roku kino nazwano „Wolność” , ale szybko zmieniono to na „ROMA”.
Po wojnie w samym Zabrzu wybudowano w 2000 roku „Multikino”, gwóźdź do trumny pozostałych jeszcze kin przedwojennych, które wkrótce zamknięto.
W roku 2018 otwarto „Plant Cinema”.
„ROMA” przetrwała jedynie dla tego że stała się miejską instytucją kultury.
Opracował: Andrzej Dutkiewicz. 28.12.2019
Źródła:
Piotr Hnatyszyn Gość Niedzielny 10 lipca 2011 nr 27/998
Hindenburger Heimatbrief vom 30.11.2008.
kinoroma.zabrze.pl/mapa/
Prasa przedwojenna.
Wszystkie te archiwalne pocztówki pochodzą z kolekcji Włodzimierza Wysockiego który kolekcjonuje je już ponad 20 lat, w jego posiadaniu jest około 700 egzemplarzy. Były wystawione w Galerii Muzeum Miejskiego Cafe Silesia w od 14 marca do 5 maja 2019 roku.
Dzięki jego uprzejmości i ogromnej pomocy pani Urszuli Wieczorek z Muzeum Miejskiego w Zabrzu możemy je tu wszystkie zobaczyć, za co serdecznie im obu dziękuję.
Andrzej Dutkiewicz.
