Pocztówki Włodzimierza Wysockiego.
Gimnazjum Królowej Luizy – Königin-Luise-Gymnasium in Zabrze/Zaborze.
Pierwsza zabrzańska prawdziwa szkoła średnia powstała w Zaborzu. Obecne III Liceum Ogólnokształcące przy ulic Sienkiewicza stoi na gruntach należących wtedy do samodzielnej jeszcze gminy Zaborze, która je również wybudowała. Pierwsze starania o powstanie szkoły gimnazjalnej w Mały Zabrzu podjął ówczesny Landrat (starosta powiatu) dr Scheche. Jednak władze oświatowe uważały że szkoła humanistyczna w tak uprzemysłowionej gminie jest zbędna i najpierw pozwoliły na uruchomienie nastawionej na kształcenie praktyczne szkoły realnej. Mimo to gmina zakupiła odpowiednią parcelę i przekazała ją w czerwcu 1900 roku do dyspozycji Prowincjalnego Kolegium Szkolnego.
Jednak przedstawiciele Zaborza zaoferowali nie tylko grunt pod budowę, ale również postawienie i sfinansowanie budynku.
Zabrze-Zaborze. Gymnasium.
Postkarte-Tachochrom.
Zanim to nastąpiło, uroczyście otwarte 1 kwietnia 1900 roku progimnazjum męskie działało w pomieszczeniach szkoły doskonalenia zawodowego huty „Donnersmarck”. Ta placówka wchłonęła działającą już wcześniej małą prywatną szkołą średnią dla chłopców pod kierownictwem nauczyciela Heidemanna.
Dwa lata później 3 kwietnia 1902 roku szkoła przeniosła się do własnej siedziby przy ulicy obecnie Sienkiewicza, którą wtedy nazwano Gymnasialstrasse.
Największy nacisk położono na naukę języków, były to niemiecki, francuski, angielski , łacina i grecki.
W 1903 roku do szkoły uczęszczało 308 uczniów. 221 było wyznania katolickiego, 50 ewangelickiego, a 37 wyznania mojżeszowego. Uczono tam również tych trzech religii.
261 uczni mieszkało w Zaborzu, Zabrzu i okolicach. Prowadził ją jeden dyrektor, uczyło 11 nauczycieli i 3 stażystów.
Pierwsza matura odbyła się w roku 1906.
Zabrze C. Gymnasium.
Wydawca: Verlag Brych, Dorotheendorf. O.S.
Na stanowisko dyrektora powołany był dr Paul Drechsler (ur. 6.5.1861 Głubczyce). Językoznawca (uczył niemieckiego, francuskiego, łacińskiego i greckiego) i etnograf którego pasją były podania, wierzenia i obyczaje Ślązaków. Wydawał na ten temat wiele publikacji. Był działaczem Śląskiego Towarzystwa Ludoznawczego i przewodniczącym Górnośląskiego Towarzystwa Muzealnego. Szkołę prowadził od początku aż do roku 1919, prawdopodobnej daty swej śmierci w Zabrzu.
Wielkie zasługi w powstaniu placówki miał żydowski kupiec z Zaborza Max Böhm. Zmarły 6.01.1904 r w wieku 70 lat, w testamencie zapisał 3000 marek na utworzenie fundacji z której wypłacano corocznie stypendium trzem najzdolniejszym uczniom, katolikowi, ewangelikowi i Żydowi.
Utrzymanie Gimnazjum spoczywało przede wszystkim na barkach Zaborza. Sąsiednie gminy zobowiązały się przez pierwsze pięć lat współfinansować szkołę, Małe i Stare Zabrze sumą 5000 marek, Wieś Doroty 1000 marek rocznie. Po połączeniu tych trzech w jedno Zabrze w 1905 roku dotację utrzymano na tym samym poziomie 11 000 marek.
W Zarządzie (Kuratorium) Szkoły wybieranym raz na 6 lat zasiadało 5 przedstawicieli Zaborza, 3 Starego Zabrza, 2 Małego Zabrza i 1 ze Wsi Doroty, czyli odpowiednio do wysokości dotacji.
Hindenburg O.-S. Gymnasium.
Wydawca: Graph. Verlags-Anstalt G.m.b H. Breslau.
Szkołę upaństwowiono 1 kwietnia 1911 roku, w uroczystości wzięli udział burmistrz Zabrza, zarząd gminy, landrat powiatu i prowincjonalne kolegium szkolne. Uczni zwolniono już o godz. 10, a wieczorem odbyło się huczne przyjęcie.
W następnym roku szkoła otrzymała imię Królowej Luizy.
W 1914 r. liczyła 476 uczniów i 28 nauczycieli.
W latach 30 powrócił problem „niepotrzebnego” humanistycznego profilu gimnazjum i zdegradowano je do poziomu szkoły realnej z profilem matematyczno-przyrodniczym i priorytetem języków nowożytnych.
Ostatnia lekcja niemieckiej szkoły odbyła się 20 stycznia 1945 roku.
26 marca 1945 r. na stanowisko dyrektora polskiego Państwowego Gimnazjum w Zabrzu powołano mgr Aureliusza Dziunikowskiego, którego pierwszym zadaniem było „uwolnienie” budynku od stacjonujących tam żołnierzy sowieckich.
14 kwietnia rozpoczęto zajęcia, a pierwszymi uczniami były dzieci z zabrzańskich rodzin. Trudnym zadaniem okazała się walka z przyzwyczajeniem uczni do mówienia po niemiecku. Aby podjąć naukę należało udokumentować polskie pochodzenie.
W roku szkolnym 1945/46 odbyła się pierwsza polska matura, do której przystąpiło 31 abiturientów.
Wszystkie te archiwalne pocztówki pochodzą z kolekcji Włodzimierza Wysockiego który kolekcjonuje je już ponad 20 lat, w jego posiadaniu jest około 700 egzemplarzy. Były wystawione w Galerii Muzeum Miejskiego Cafe Silesia w od 14 marca do 5 maja 2019 roku.
Dzięki jego uprzejmości i ogromnej pomocy pani Urszuli Wieczorek z Muzeum Miejskiego w Zabrzu możemy je tu wszystkie zobaczyć, za co serdecznie im obu dziękuję.
Opracował: Andrzej Dutkiewicz. 06.04.2020
Źródła:
„Geschichte der Stadt Hindenburg O/S (Zabrze) aus Anlass der Stadtwerdung in Einzelbildern dargestellt von Dr. phil. Josef Knosalla“.
Wydawca: Księgarnia i Drukarni Katolicka Sp. Akc. Katowice 1929.
Historia szkoły z witryny III Liceum.
Raporty roczne szkoły ze str:
http://digital.ub.uni-duesseldorf.de/ulbdsp/periodical/structure/7499464
http://www.rathay-biographien.de/persoenlichkeiten/D/Drechsler_Paul/drechsler_paul.htm
https://archive.org/search.php?query=creator%3A%22Drechsler%2C+Paul%2C+1861-%22
https://sztetl.org.pl/de/stadte/z/72-zabrze/102-bildung-und-kultur/26898-maennergymnasium-zabrze-hindenburg
