Katastrofy Górnicze

Wybuch metanu na kop. Concordia w 1930 roku.

Kilka dni temu, przeglądając czasopismo „Oberschlesische Volksstimme” z 1930 roku, natrafiłem na fotografie z pogrzebu ofiar katastrofy, która miała miejsce w kopalni „Concordia”.

Zdarzenie to miało miejsce 12 maja około godziny 10:15, kiedy to doszło do wybuchu na poziomie 600 m pod ziemią. W wyniku eksplozji zasypanych zostało dwunastu górników; dwóch zginęło na miejscu, trzech zostało ciężko rannych, a pozostała siódemka uznana została za zaginioną.

14 Maja 1930 roku numer 111

Akcja ratunkowa przebiegała z dużymi trudnościami i trwała sześć godzin. Jak informowała „Polska Zachodnia”, większości zaginionych górników nie udało się uratować.

Polska Zachodnia, 1930, R. 5, nr 130

Polska Zachodnia, 1930, R. 5, nr 131

Ostatnią ofiarą tej katastrofy był Paweł Wandzik, który zmarł w szpitalu, zamykając listę ofiar.  Imię i nazwisko ostatniej ofiary, jak również pozostałych dziewięciu górników, podaje jedynie „Goniec Śląski” w materiałach, które przeglądałem.

Lista ofiar:

Antoni Przybyła z Łabęd

Hubert Gorzelski z Bielszowic

Franciszek Lierek z Szczytów

Ryszard Przedwdzięk z Zabrza

Franciszek Rzepka z Zabrza

Józef Sieroń z Bargłowki

Sylwester Tomanek z Bargłówki

Ludwig Warzecha z Zabrza

Wilhelm Wilczek z Zabrza

Paweł Wandzik

Goniec Śląski, 1930, R. 10, nr 121

Treści odnalezione w „Katoliku Codziennym” oraz „Polsce Zachodniej” są dość lakoniczne i z imienia i nazwiska przedstawiają jedynie jednego górnika – Huberta Gorzelskiego z Bielszowic.

16 maja odbył się pogrzeb czterech górników z Zabrza, i to właśnie z tego wydarzenia udało mi się odnaleźć zdjęcia, o czym wspomniałem na początku. Opis ostatniej drogi ofiar znalazłem w „Gońcu Śląskim”. Możemy tam przeczytać, że wielka kolumna wyruszyła spod szpitala, który był szpitalem Spółki Brackiej, i udała się do kościoła św. Andrzeja. W pogrzebie uczestniczyli przedstawiciele rządu, władze lokalne oraz duchowieństwo. Zdjęcia przedstawiają kondukt na ulicy Wolności, między placem Wolności, a ulicą Karola Miarki.

Goniec Śląski, 1930, R. 10, nr 119

Pragnę zaznaczyć, że do tekstu dołączam relację w języku niemieckim z czasopisma „Der Oberschlesische Wanderer”, a także pozostałe wycinki ze wszystkich gazet, z których korzystałem. Wspomniano w nich również o podobnym zdarzeniu z 10 kwietnia 1915 roku, o którym już pisałem na łamach strony; link do tego tekstu znajduje się poniżej.

Goniec Śląski, 1930, R. 10, nr 116

Der Oberschlesische Wanderer, 1930, Jg. 103, Nr. 111

To bardzo szczegółowa relacja z przebiegi katastrofy i jej następstw, wraz z listą ofiar.

Oberschlesische Volksstimme, 1930, Jg. 56, Nr. 130

Widok kopalni i ludzie czekający na wiadomości o zagrożonych górnikach.

Opracował: Rafał Tylenda.                                                   30.11.2024

Linki do gazet ze zbiórów Sląskiej Biblioteki Cyfrowej:

https://sbc.org.pl/dlibra/publication/240346 – Goniec Śląski

https://sbc.org.pl/dlibra/publication/349216 – Polska Zachodnia

https://sbc.org.pl/dlibra/publication/933447 – Oberschlesische Volksstimme

https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/187943 – Der Oberschlesische Wanderer