Katastrofy Górnicze

Eksplozja kotła w 1892 r. na kop. Zabrze-Wschód (Königin-Luise-Grube).

30 listopada 1892 roku na terenie Kopalni Zabrze-Wschód dochodzi do eksplozji kotła, która zabiera ze sobą 8 ofiar.

Pierwszy komunikat znaleziony w gazecie „Nowiny Raciborskie” w numerze 105 z 1 grudnia donosi o 9 ofiarach śmiertelnych oraz kilku rannych.

„Nowiny Raciborskie” 1 Grudnia 1892

Numer z 3 grudnia składa sprostowanie co do liczby ofiar śmiertelnych oraz mówi o 3 ciężej rannych, mając nadzieje, że wyjdą cało z katastrofy. Czwarta ofiara została lekko ranna.
Nazwiska ofiar śmiertelnych podane w „Nowinach Raciborskich” z numeru 106 z 3 grudnia:

Morawiec

Świdergoł

Szeliga

Buchman

Brodecki

Panek (16 lat)

Stryfa (16 lat)

Mróz (16 lat)

Ciężej ranni:

Ogaza

Grzebiela

Mróz

oraz lekko ranny:

Kowacz

Notka z gazety pozwala tez przyjrzeć się przyczynie tragedii, do której dochodzi o godzinie 5 rano. Przez zbyt wysoką temperaturę pod kotłem ten pęka na dwie części, z czego jedna przebija dach i niszczy komin, w wyniku czego 8 wymienionych wcześniej ofiar ponosi śmierć na miejscu. W czasie tragedii pracowano także przy innych kotłach w celu naprawy, stąd ranni w tej katastrofie.

„Nowiny Raciborskie” 3 Grudnia 1892

Numer z 6 grudnia tej samej gazety donosi już o pogrzebie poszkodowanych. Właściciele zakładu ofiarowują 14 tysięcy marek na rzecz rodzin ofiar, jednak, jak twierdzi autor, to wydaje się sumą zbyt małą.

„Nowiny Raciborskie” 6 Grudnia 1892

Na koniec trochę historii. Młodsza wschodnia cześć kopalni „Królowa Luiza” powstała z inicjatywy bardzo zasłużonego dla zakładu i miasta dyrektora (Werksdirigent) Richarda Broji (Richard Broja 1835-1913). Jego imię nosiła do 1937 roku ul: Lompy. W roku 1869 rozpoczęto budowę dwóch pierwszych szybów które, od wschodniej części Zaborza, nazwano Poremba I i II. Szyb Poremba III gotowy był szyb Poremba III, a w 1890 oddano do użytku widoczny w głębi szyb Poremba IV. Kopalnia, technicznie miała wszystkie znamiona osobnego zakładu wydobywczego. Po wojnie w 1968 r. wybudowano jeszcze szyb Poremba V, z jego charakterystyczną wysoką betonową wieżą, która stała się symbolem tej kopalni i znanym wszystkim, widocznym z daleka charakterystycznym punktem widokowym.

W połączonym od 1 stycznia 1976 roku z kopalnią „Bielszowice” ruchu „Poremba” kończyły się złoża węgla i w 1996 roku zatwierdzono likwidację zakładu. Już w 1990 r. zamknięto ostatni szyb ruchu „Zachód” (Skansen królowa Luiza) „Carnall” (Zabrze II) .
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/97563#structure – zródlo

Podziękowania dla Katarzyny Zagłoby

Opis historii kopalni zaczerpnięty z opisu pocztówki (historia-zabrza.pl) autor: Andrzej Dutkiewicz.

Autor: Rafał Tylenda.                                                                                 27.10.2019

Zabrze-Wschód. Königin-Luise-Grube przed 1939 r.