Pocztówki Włodzimierza Wysockiego.
Modernistyczne miasto południowe – Südstadt – na starych pocztówkach.
Po podziale Górnego Sląska w 1922 roku, władze jego niemieckiej części rozpoczęły poszukiwania przeciwwagi do przyznanych Polsce Katowic.
Przy dużym udziale dra inż. Paula Wolfa (główny architekt Drezna) powstała koncepcja trójmiasta Bytom – Gliwice – Zabrze, którego centrum administracyjnym miało być najmłodsze z trzech miast; Zabrze, do 1922 roku wieś.
Ta koncepcja nabrała impetu szczególnie po objęciu stanowiska nadburmistrza przez dr Hansa Lukaschka.
Ze względów finansowych Trójmiasto nie powstało, ale pomysł ten przyczynił się do unowocześnienia architektury Zabrza (Hindenburg O.-S.) i jego rozwoju.
Ówczesny Hindenburg „skazany” był na rozbudowę, gdyż musiał przyjąć tysiące rodzin które opuściły nowo powstałą polską część regionu.
Tak powstało tzw. Miasto Południowe (Südstadt), na prawie niezabudowanych terenach na południe od Starego Zabrza i torów kolejowych przecinających miasto.
Te pocztówki ukazują trzy rodzaje zabudowy tej części miasta.
1
We wschodniej części zgrupowano zabudowę typu willowego, dla zamożniejszych mieszkańców miasta. Na tej pocztówce zobaczymy domy stojące między ulicami Roosevelta i de Gaullea.
Wydawca: Verlag C.W. Mierzwa, Hindenburg, Oberschlesien.
2
Jednym z charakterystycznych i najdłuższych budynków mieszkalnych Zabrza jest awangardowy wówczas, funkcjonalistyczny galeriowiec przy ulicy Roosevelta 57, 59, 61, 63. Ma ponad 100 metrów, zbudowano go w 1932 roku. Od strony północnej posiada długie galerie. Przy kład budownictwa wielorodzinnego. Niestety powojenne „remonty” mocno zaburzyły rytmiczną estetykę jego fasady.
Pocztówka w obiegu w 1942 r.
Wydawca: Verlag C.W. Mierzwa, Hindenburg, Oberschlesien.
3
a
b
c
Na południe od ulicy Roosevelta, gdzie wykonano dwa zdjęcia do tej pocztówki, spółka GAGFAH wybudowała osiedla małych wielorodzinnych domów tzw: Osiedla Południowe. Założona w październiku 1918 roku niedochodowa Gemeinnützige Aktien-Gesellschaft für Angestellten-Heimstätten (Społeczna spółka akcyjna mieszkań pracowniczych) działa do dziś i buduje mieszkania czynszowe. W roku 1990 odebrano jej tytuł organizacji non-profit.
Górne i dolne zdjęcie to właśnie to osiedle.
Górne ujęcie (a) przedstawia domy na ulicy Słonecznej.
Na dolnym zdjęciu ( c) fotograf uwiecznił ulicę Matejki. Najprawdopodobniej są to domy na skrzyżowaniu z ulicą Słoneczną.
Środkowa fotografia to budynki Südstadt na zbiegu ulic De Gaullea i Rossevelta, czyli „prezydenckim” skrzyżowaniu w Zabrzu.
Wszystkie te archiwalne pocztówki pochodzą z kolekcji Włodzimierza Wysockiego który kolekcjonuje je już ponad 20 lat, w jego posiadaniu jest około 700 egzemplarzy. Były wystawione w Galerii Muzeum Miejskiego Cafe Silesia od 14 marca do 5 maja 2019 roku.
Dzięki jego uprzejmości i ogromnej pomocy pani Urszuli Wieczorek z Muzeum Miejskiego w Zabrzu możemy je tu wszystkie zobaczyć, za co serdecznie im obu dziękuję.
Opracował: Andrzej Dutkiewicz. 23.04.2022
