Osiedle wybudowane na pow. 19 hektarów w latach 1863-78, mimo że robotnicze, uchodziło za luksusowe ze swymi ok. 50-cio metrowymi mieszkaniami o kilku izbach, sanitariatami na półpiętrze i doprowadzoną do budynków bieżącą wodą.

Teren należał wcześniej do rodziny Schneider, która posiadała tam młyn wodny.

Główną osią założenia jest ulica Okrzei. Po jej południowej stronie postawiono ok. 60 dwu i trzy kondygnacyjnych familoków z czerwonej cegły licówki, w pięciu rzędach. Pomiędzy nimi były chlewiki i ogródki. Naprzeciw powstały mieszkania o wyższym standardzie dla urzędników i techników.

Ulice osiedla nosiły imiona członków rodziny Borsig, właścicieli pobliskiej huty i kopalni, gdzie pracowali jego mieszkańcy. Było ich ponad 2700.

Po wybudowaniu szkoły i domów dla nauczycieli, poczty, gospody z salą balową, przedszkola, sali gimnastycznej, parku hutniczego z muszlą koncertową i kręgielnią, oraz gabinetu lekarskiego, osiedle było niezależne od pobliskich Biskupic.

Ponieważ powstało dla sprowadzonych z Berlina wykwalifikowanych robotników, którzy byli wyznania ewangelickiego, nie mogło zabraknąć dla nich dużej kaplicy i cmentarza. Jest to do dziś najmniejsza nekropolia Zabrza.

Budowa osiedli patronackich była wyrazem troski przemysłowców o robotnika, ale równocześnie formą uzależnienia go od pracodawcy. W wypadku zwolnienia, czy opuszczeniu firmy, zatrudniony tracił nie tylko źródło najczęściej jedynego, rodzinnego dochodu, ale także mieszkanie. Wdowy z dziećmi po zmarłych pracownikach, były wykwaterowane i zamieszkiwać mogły w wybudowanych dla nich barakach. Ciekawe gdzie były one na osiedlu „Borsigwerk” ?

Zobacz zdjęcia cmentarza ewangelickiego w Borsigwerku.

Zdjęcia i opis: Andrzej Dutkiewicz.

Źródła: Piotr Hnatyszyn, Osiedle „Borsigwerk”, Gość Niedzielny 4.VII.2010

Hindenburger Heimatbrief vom 12.06.2003,Sebastian Rosenbaum.