Muzeum – przedmioty
Wytwórnia wody mineralnej Johann Kuhnert z Zaborza B
Oryginalna butelka z parowej wytwórni wody mineralnej Johanna Kuhnerta z Zaborza B przy Friedrich Wilhelmstrasse 12 (Józefa Ignacego Kraszewskiego).
Johann Kuhnert
Zaborze B.
Pij Ro-Be.
Butelka o wysokości 30,5 cm i średnicy podstawy 8,0 cm. Butelka zwęża się ku górze osiągając średnicę 3,0 cm. Podzielona jest dwoma karbami na trzy części o wysokościach odpowiednio od góry : 17,0 ; 4,5 i 9,0 cm. Nad pierwszym karbem napis CITRONEN-NATURELLA i poniżej napis D.R.W.Z. 49543 (Deutsches Reich Warenzeichen Nr 49543 – Znak Towarowy Rzeszy Niemieckiej nr).
Poniżej drugiego karbu dookoła napis JOHANN KUHNERT ZABORZE B.
Poniżej przy podstawie butelki napis Flasche geschützt D.R.G.M. i cyfry 270438 (Butelka chroniona Deutsches Reichs Gebrauchs Musterschutz – Zastrzeżonym Wzorem Użytkowym Rzeszy Niemieckiej nr 270438).
Prawie na samym dole strony internetowej wikipedia.org/wiki/Gebrauchsmuster w Weblinks znalazłem link http://www.holzwerken.de/museum/datierung.phtml do strony, na końcu której znajduje się wykres według, którego można w przybliżeniu określić datę wyprodukowania danego produktu według numeru D.R.G.M. i odwrotnie.
Butelka zamykana zamknięciem dźwigniowym opatentowanym w 1877 roku przez Hermanna Grauel’a z Magdeburga, 19 lat później Otto Kirchhof z Burgstädt poprawił to zapięcie i zgłosił do urzędu patentowego. Patent otrzymał 15 lipca 1896 roku. Zapięcie takie używane jest również w czasach dzisiejszych do zamykania słoików.
Na porcelance napis Trink Ro-Be. Czy jest to oryginalne zapięcie niestety nie wiem.
Pierwsze informacje o działającej parowej wytwórni wody mineralnej znalazłem w gazecie Der Oberschlesische Wanderer nr 142 z 1901 roku (21 czerwca 1901 rok).
NATURELLA
Pod nazwa Naturella malinowa i cytrynowa (nazwa zastrzeżona) produkuję wyborny napój chłodzący z naturalnych owoców, wolny od środków słodzących i barwników spotykanych w tanich lemoniadach i polecam ją szanownym klientom.
Cena 20 pf za butelkę.
Do otrzymania w lepszych restauracjach i ogródkach (piwnych).
Oryginalna tylko pod zastrzeżona nazwa „Naturella”.
Zaborska parowa wytwórnia wody mineralnej. Joh. Kuhnert.
W gazecie Der Oberschlesische Wanderer nr 241 z 1901 roku zostało zamieszczone ogłoszenie:
Naszej szanownej klienteli podajemy do wiadomości że produkowana w naszej fabryce chroniona patentem lemoniada Naturella otrzymała na Pierwszej Szczecińskiej Wystawie Pielęgnacji Domu Kuchni i Ochrony Zdrowia Złoty Medal.
Pod linkiem https://www.fr.ricardo.ch/acheter/monnaies/medailles/medaille-stettiner-ausstellung-1901/v/an716855882/ można zobaczyć srebrny medal z tej wystawy.
Dyplom złotego medalu.
Awers
Rewers
Pudełko.
Naturella jest prawdziwie naturalną lemoniadą bez barwników i środków słodzących wytwarzana z czystych owoców i do otrzymania we wszystkich renomowanych sklepach i restauracjach.
Poszukujemy sprzedawców we wszystkich miejscowościach. Wysyłka natychmiastowa własnym zaprzęgiem.
Zaborska parowa fabryka wody mineralnej. Joh. Kuhner. Zaborze B.
Selterfabrikant
W książce adresowej dla miasta Zabrze z mieszkańcami Biskupic, Borsigwerku i Zaborza z 1910 roku znajduje się taka oto informacja:
Wynika z niej że pan Kuhnert był właścicielem budynku w którym miała siedzibę jego wytwórnia.
W gazecie Der Oberschlesische Wanderer nr 131 z 1908 roku (9 czerwca 1908 rok) zamieszczono dwa ogłoszenia:
Anna Kuhnert
W pierwszy dzień zielonych światek o 8.30 zmarła w wieku 32 lat po krótkiej, ciężkiej chorobie zaopatrzona w święte sakramenty, wraz ze swą 2 i pół dniową córeczka moja żona, serdeczna matka, siostra, szwagierka i ciotka, żona producenta wody gazowanej
Anna Kuhnert z domu Koczyba
Ogłasza to przepełniony bólem i w imieniu pozostałych żałobników Johann Kuhnert
Zaborze, Duisburg (Zagłębie Ruhry). 7 czerwca 1908 rok.
Pogrzeb w środę o 9 przed południem z domu przy Friedrich Wilhelmstrasse 12 (Józefa Ignacego Kraszewskiego) na cmentarz katolicki Zaborze.
Personel firmy.
7 czerwca 1908 roku o 8.30 po krótkiej i ciężkiej chorobie zmarła żona producenta wody mineralnej Anna Kuhnert.
Jej dobry charakter i dobroć okazywana pracownikom zapewniają jej naszą wdzięczna pamięć.
Zaborze, 9 czerwca 1908 roku.
Pracownicy Firmy Johann Kuhnert Wytwórnia parowa wody mineralnej.
Następne ogłoszenie z Der Oberschlesische Wanderer nr 135 z 1908 roku :
Podziękowanie.
Za liczne wyrazy współczucia po odejściu mojej ukochanej żony, naszej dobrej matki właścicielki wytworni wody mineralnej Anny Kuhnert, wszystkim towarzyszącym w ostatniej drodze oraz księżom proboszczowi Schönaichowi i Wodaschowi za ich słowa wygłoszone nad grobem, Niemieckiemu Związkowi Kobiet i także za wszystkie wieńce składamy serdeczne podziękowania. Zaborze, 12 czerwiec 1909 rok. Johann Kuhnert z dziećmi.
W dwa lata później pan Kuhnert sprzedaje swą wytwórnię. Dowiadujemy się o tym z Der Oberschlesische Wanderer nr 83 z 1911 roku (11 kwiecień).
Wilhelm Schmeka.
Wytwórnia wody mineralnej i Naturelli Jahanna Kunerta, Zaborze B.
Moich szanownych kontrahentów zawiadamiam uprzejmie że moją Wytwórnię wody mineralnej i Naturelli sprzedałem panu Wilhelmowi Schmeka z Zaborza.
Moją szanowną klientelę darząca mnie zaufaniem proszę o to samo dla mojego następcy.
Z poważaniem
Johann Kuhnert
Powołując się na powyższe słowa zapewniam szanownych klientów, że renoma firmy i jakość produktów pozostaną utrzymane, że nadal spełniać będę oczekiwania klientów i utrzymam jakość i przystępna cenę produktów oraz szybką obsługę. Dlatego proszę z poszanowaniem o przychylne przyjęcie moich produktów.
Z poważaniem Wilhelm Schmeka
Zamówienia przyjmuję także telefonicznie.
Opracowanie: Dariusz Guz. Eksponat z kolekcji autora. Tłumaczenia tekstów ogłoszeń: Andrzej Dutkiewicz.
Strony internetowe.
- http://www.sbc.org.pl/dlibra,
- https://de.wikipedia.org/wiki/Gebrauchsmuster (15.10.2016. 10.45),
- http://www.holzwerken.de/museum/datierung.phtml (15.10.2016. 11.00),
- https://de.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCgelverschluss (15.10.2016. 18.30),
- http://www.heimatfest-burgstaedt.de/umzug.htm (15.10.2016. 18.45),
- https://www.fr.ricardo.ch/acheter/monnaies/medailles/medaille-stettiner-ausstellung-1901/v/an716855882/ (17.10.2016.10.0),
