Historia od 1945 r
Przybycie górników z Francji do Zabrza w 1946 r.
Zdjęcia przedstawiają przywitanie górników, reemigrantów z Francji, którzy w 1946 roku przybyli do Zabrza. Na dworcu kolejowym w centrum przywitała ich delegacja z prezydentem miasta Pawłem Dubielem i wiceprezydentem Franciszkiem Trąbalski.
Pod zdjęciami znajdziecie krótki zarys historyczny o reemigracji Polaków z Francji.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
n
12
13
14
15
16
Od lutego do kwietnia 1945 roku NKWD wywiozło z Górnego Śląska 13182 górników (w większości specjalistów) do pracy w głębi Związku Sowieckiego. To według szacunków Centralnego Zarządu Przemysłu Węglowego (CZPW) z 18 IX 1945 roku. Większość z nich już nigdy nie powróciła do domów.
Starając się uzupełnić ten brak rąk do pracy, już od maja nowie polskie władze rozpoczęły akcję propagandowa wśród polskich górników-emigrantów we Francji , Belgi i Niemczech. Mimo zmiany politycznej w kraju, wielu z nich zdecydowało się wraz z rodzinami powrócić. Sprzyjał temu fakt, że wielu z nich należało do lewicowych organizacji robotniczych i związków zawodowych.
Ze zbiorów Muzeum Górnictwa Węglowego.
Sztandar sekcji polskiej związku zawodowego górników we Francji.
W samej tylko Francji w 1946 r. zgłosiło się do wyjazdu 5088 osób. Od maja do października tego roku przybyło do Polski 5029 górników (w tym także hutnicy) z rodzinami. Razem 17883 osoby.
W roku 1947 wróciły 3492 rodziny górnicze, 2941 górników dołowych i 506 osób pracujących na powierzchni. W 1948 roku powróciło 1975 górników z rodzinami, razem 3534 osoby.
Niestety warunki życia jakie zastali na Górnym Śląsku w nowej Polsce nie były tak dobre jak im obiecywano. Wielu złożyło w ambasadzie francuskiej w Warszawie wnioski o powrót i uzyskało na to zgodę. Strona francuska odmówiła przedłużenia umowy reemigracyjnej na rok 1949.
Mieszkania dla „nowych” przygotowywała każda kopalnia. Często wyrzucano z nich przy tym rodziny górników wywiezionych do Związku Sowieckiego.
Prezydent Zabrza Paweł Dubiel i władze miasta oddały nowo przybyłym 80% mieszkań zwolnionych na skutek wysiedleń.
Według danych zarejestrowanych przez Państwowy Urząd Repatriacyjny, od połowy 1946 roku do grudnia 1949 roku przybyło z Francji 60302 repatriowanych osób.
Opracował: Andrzej Dutkiewicz. 07.02.2025
Źródło: Zenon Szmidtke: Reemigracja polskich górników po II wojnie światowej z Francji, Belgii i Westfalii na teren Górnośląskiego Zagłębia Węglowego – zarys problematyki. Górnik Polski, Zeszyty Naukowe MGW w Zabrzu nr 8-9.
Te zdjęcia pochodzą z ręcznie wykonanej fotograficznej kroniki Zabrza roku 1946 w formie książki, która znalazła się w spuściźnie cyfrowej współzałożyciela portalu zabrze.aplus / historia-zabrza , Dariusza Guza. Nie znam jej pochodzenia. Ponieważ jest bezcennym świadectwem minionych czasów, postanowiłem ją tu zaprezentować.
Każda nowa część tej Kroniki będzie do zobaczenia w linkach u dołu tej strony.
