Miejsca pamięci

Gaj Pamięci żołnierzy z Rokitnicy poległych w I wojnie światowej

Gaj Pamięci żołnierzy z Rokitnicy poległych w I wojnie światowej.

Jednym z najbardziej zapomnianych i oryginalnych pomników z terenu Zabrza jest ten postawiony ku pamięci poległych w I wojnie światowej mieszkańców Rokitnicy. Stanął w 1933 roku na skraju tzw. Szwajcarii Rokitnickiej. Pierwsze projekty pomnika powstały w roku 1925 i zdobić on miał plac przed rokitnickim Ratuszem, lub pobliże kościoła. Wśród stowarzyszeń, klubów i mieszkańców przeprowadzono zbiórkę pieniędzy i zebrano 1500 Marek. Niestety środków było za mało i inicjatywy zaniechano. Dopiero w lutym 1932 roku rokitnicki Związek Wojaków ,,Kriegerverein Rokittnitz” przedstawił nowy projekt autorstwa powiatowego architekta ogrodów Paula Haslera. Ten zakładał umieszczenia go w specjalnie zasadzonym Gaju Pamięci, Ehrenhain (gaj honorowy), o powierzchni 2500 metrów kwadratowych. Pod każdym z 83 drzew umieszczono kamień z imieniem i nazwiskiem oraz datą śmierci. Gatunek drzewa zależał od miejsca śmierci żołnierza. (W innym źródle podano że były to brzozy). Całość podzielono ścieżkami na oddzielne części, dla każdej ważnej bitwa jedna. Odsłonięcie gotowego pomnika odbyło się 17 września 1933 roku. Składał się on z czterech części. W środku stał prostopadłościan z kamienia umieszczony na niskim cokole. Wygrawerowano na nim napis:

Deutsche Helden!
Euer Blut soll nicht umsonst geflossen sein
Die dankbare Gemeinde Rokittnitz!

Niemieccy bohaterowie!
Wasza krew nie przelała się nadaremnie
Wdzięczna Gmina Rokitnica.

Na szczycie leżał wykuty z kamienia niemiecki hełm. Po obu stronach bloku stały dwa nieco wyższe obeliski, a za nim wysoki krzyż. Do budowy wykorzystano materiał z bytomskiego mostu Kolei Prawego Brzegu Odry (Rechte-Oder-Ufer- Eisenbahn). Po wojnie Gaj Pamięci niepielęgnowany zarastał, jeszcze w 60 latach wyraźnie zaznaczały się jego ścieżki. Co zostało z niego dzisiaj widać na fotografiach Piotra Brzeziny z 2013 roku.

Autor: Andrzej Dutkiewicz.           Zdjęcia wspłóczesne: Piotr Brzezina.

Źródła: „Ortschronik Rokittnitz/Martinau”, Franz Dittmann.

              „Zabrze na dawnej pocztówce”, Piotr Hnatyszyn.