Miejsca pamięci

Popiersie socjaldemokraty Augusta Babla na osiedlu DEWOG. Najkrócej stojący pomnik w Zabrzu.

August Bebel

Oberschlesien im Bild, 1931, nr 19

Historia popiersia Augusta Bebela należy do jednego z mniej znanych faktów z przeszłości naszego miasta. Był on jednym z założycieli, a także wieloletnim przywódcą najstarszej działającej partii politycznej w Niemczech: Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, SPD.

Odsłonięcie popiersia miało miejsce 1 Maja 1931 roku i był to pierwszy pomnik Augusta Bebela na Górnym Śląsku. Przy jego odsłonięciu obecny był pełniący ówcześnie funkcje burmistrza Julius Franz.
Samo popiersie stanęło na nowym wówczas osiedlu DEWOG, które zbudowane zostało w latach 1928 – 1931 według projektu Alberta Jaegera i Hugona Leipzigera, pomiędzy ulicami Czarnieckiego (przed 1933 r. Bebelstrasse) oraz Żółkiewskiego (przed 1933 Rathenaustrasse). W numerze 19 czasopisma „Oberschlesien im Bild” (zbiory Śląskiej Biblioteki Cyfrowej) znajduje się krótka notka na temat opisywanego wydarzenia. Czytamy, iż popiersie odlane zostało w Gliwickiej Hucie i stanęło na cokole z cegły, na którym umieszczono napis ,,Bebel / 1840 – 1913”.

Fragment mapy 1930 roku z osiedlem DEWOG (mapa http://igrek.amzp.pl)

Zdjęcie z Oberschlesien im Bild, 1930, nr 4 – 4/52 (Śląska Biblioteka Cyfrowa)

Nazwy ulic osiedla dzisiaj: Pfarrstrasse – Damrota,  Bebelstrasse – Czarnieckiego,  Rathenaustrasse – Żółkiewskiego

Stalo się ono bardzo szybko celem ataków miejscowych nazistów z oddziałów SA, w nocy z 14 na 15 Lipca popiersie uszkodzono, natomiast w 1933 roku pod władzą nazistów zostało zdemontowane.

Osiedla DEWOG dzisiaj:

Zdjęcia: Rafał Tylenda.

Dla tych którzy chcą się dowiedzieć więcej o osobie Augusta Bebela: http://www.przeglad-socjalistyczny.pl/wielcy-socjalici/243-bebel
W artykule wykorzystano informacje zamieszczone na stronie:
http://www.oberschlesien-aktuell.de/hindenburg/hinden/denkmale1.html
Serdeczne Podziękowania dla Beaty Pęcak, Damiana Spielvogel,Katarzyny Zagłoby,Andrzeja Dutkiewicza.

​Autor: Rafał Tylenda.
Artykuł Dedykuje śp. panu Sówce.                                                                                   14.06.2016