Stowarzyszenia Społeczne
Liga Morska. Obwód Zabrze
Zabrze i morze? Tak! Mieliśmy nie tylko dwa statki pełnomorskie noszące imię naszego miasta. Już w 1946 roku, być może wcześniej, wznowiła w Zabrzu swą działalność polska „Liga Morska”. W kraju reaktywacja przedwojennej jeszcze organizacji nastąpiła, pod kuratelą nowej komunistycznej władzy, już 20 października 1944 roku w Lublinie.
Zabrzańskie ślady „Ligi” którymi dysponujemy nie są bogate. To kilka zdjęć Mariana Jędrzejczaka, zaproszenie na poświęcenie sztandaru, sam sztandar i plakat zapraszający na zabawę. Zobaczyć można je w Muzeum Miejskim w Zabrzu, a ostatnio prezentowane były na wystawie „Tęsknoty Górnoślązaków za morzem” w Galerii Silesia.
Na pierwszym ze zdjęć widzimy członków Ligi w galowych mundurach na ul. Dworcowej. W tle widoczny jest plac Wolności. Pierwszy z lewej stoi Daniel Balcarczyk, który był właścicielem restauracji „Obywatelska” (dawna „Cafe Silesia” obecnie galeria Muzeum Miejskiego) przy ulicy 3-go maja 6. gdzie odbywały się spotkania członków zabrzańskiego oddziału. Na drugim zdjęciu ci sami panowie pozują na tle prawdopodobnie zieleńca znajdującego się tuż obok, przy wiadukcie nad torami.
Na plakacie z godłem organizacji zaprasza się na kawę i tańce w restauracji gdzie spotykali się zwykle ci entuzjaści morza, a całkowity dochód z imprezy przeznaczony był na ufundowanie sztandaru dla Obwodu Ligi.
Impreza musiała być udana, gdyż ufundowany sztandar zobaczyć można dziś w Muzeum Miejskim.
Jest tam również adres siedziby Zarządu Obwodu przy ulicy Karłowicza 7, na drugim piętrze. Było to prawdopodobne w mieszkaniu przewodniczącego Stanisława Mendewskiego.
Daniel Balcarczyk, ówczesny właściciel restauracji „Obywatelska” był dziadkiem Mariana Jędrzejczaka, któremu serdecznie dziękuję za udostępnienie tych wspaniałych pamiątek.
W jego archiwum znalazły się również znaczki Poczty Polskiej z których dodatkowy dochód zasilał kasę Ligi Morskiej. Wydano je z okazji 25 rocznicy jej powstania.
Historia tamtej „Ligi Morskiej” zakończyła się 10 maja 1953 roku przyłączeniem tej półmilionowej organizacji do „Ligi Przyjaciół Żołnierza”.
W grudniu 1980 na II. Kongresie Kultury Morskiej w Gdyni reaktywowano Ligę Morską, a od 1999 roku nazywa się „Liga Morska i Rzeczna”.
Dzięki pani Urszuli Wieczorek z Muzeum Miejskiego zobaczyć możemy również zaproszenie na poświęcenie sztandaru i jego fragmenty które sfotografował Marian Jędrzejczak.
Zaproszenie wystawiono na Chór Męski im. Alfreda Stadlera w Zabrzu. Wiadomości o tym chórze są bardzo znikome. Powstał na przełomie 1945 i 46 roku. Jednym z jego członków był pierwszy dyrektor Muzeum Miejskiego pan Kazimierz Żurowski. W 1946 roku przez kilka miesięcy w jego mieszkaniu w budynku muzeum (Plac Krakowski 9) odbywały się próby tegoż chóru.
Liga zorganizowała również „Ośrodek Sportów Wodnych” w mieście. Niestety nie znamy jego dokładniej lokalizacji. Istnieją przypuszczenia że był on w okolicach „Parku Motocross” między Zandką a Biskupicami.
Więcej o historii tego stowarzyszenia przeczytać można na stronie „Liga Morska i Rzeczna”. www.lmir.pl
Zdjęcia i wiadomości: Urszula Wieczorek i Marian Jędrzejczak. Opracował: Andrzej Dutkiewicz.