Muzeum – dokumenty

Sklepy Karla Röteringa

W szufladach i na półkach naszych domowych mebli czeka jeszcze wiele eksponatów do opisania. Rzadko udaje się nam zakupić eksponaty, które są ze sobą powiązane. W poniższym przypadku taka sytuacja miała miejsce. Na portalu aukcyjnym ebay.de przez długi czas znajdowało się pismo firmowe firmy Carl Rötering. Nie kupowaliśmy go ze względu na dość wysoką cenę. W lecie tego roku, wtedy gdy były najbardziej gorące dni udało się nam znaleźć narty na innym portalu aukcyjnym, które 75 lat wcześniej zostały zakupione w wyżej wymienionej firmie – na nartach znajduje się przymocowana blaszka z nazwą firmy. Po narty jechaliśmy do Jaworzna samochodem, który nie miał klimatyzacji. Narty prawie nie mieściły się w samochodzie. Oczywiście po drodze kilka dróg w remoncie, parę objazdów. Ale było warto. Narty są w doskonałym stanie jak na ich wiek. Do kompletu drewniane mocowanie do przewożenia i kijki bambusowe. Wiązania zostały wykonane w firmie El -ge (Tatra D). Najprawdopodobniej produkowała je firma z Bielska – Białej. Jak były narty wtedy do kompletu zakupiliśmy firmówkę.

Narty ze sklepu Karla Röteringa.

Narty ze sklepu Karla Röteringa.

Narty ze sklepu Karla Röteringa.

Pierwsze wiadomości o firmie „Karl Rötering” udało się nam znaleźć w gazecie Der Oberschlesische Wanderer nr 87 z 16 kwietnia 1920 roku. Prowadzi wówczas firmę, która wykonywała gumowe i stalowe pieczęcie.

Gumowe i stalowe pieczęcie.

W 1924 roku Karl Rötering prowadzi sklep z artykułami gumowymi przy Kaniastrasse 2 (ul. Padlewskiego). W książce adresowej dla miasta Zabrza z 1929 roku już jako kupiec Karl Rötering zamieszkuje przy Kirchstrasse 2 (ul. Klimasa). Sklep pod nazwą Sporthaus Carl Rötering zlokalizowany jest przy Kaniastrasse 2 (ul. Padlewskiego). Numer telefonu 3712. W roku 1933 firmowy sklep mieścił się przy Bahnhofstrasse 8 (Dworcowa).

Carl Rötering, Kaniastrasse 2 (ul. Padlewskiego)

Artykuły sportowe i skórzane.

Der Oberschlesische Wanderer nr 77 z 1928 roku.

Reklama firmy z Der Oberschlesische Wanderer nr 77 z 1928 roku. „Dobrze, szybko i tanio zakupicie towary skórzane, turystyczne i sportowe u w sklepie specjalistycznym Carl Rötering w Hindenburg O S.

W anonsie z Der Oberschlesische Wanderer nr 354 z 1937 roku Carl Rötering zwraca uwagę amatorom biegów narciarskich że tylko w jego sklepie otrzymają należny serwis i poradę. Adres sklepu: Dworcowa 8.

Der Oberschlesische Wanderer nr 354 z 1937 roku

W książce adresowej dla miasta Zabrze z 1938 roku występuje kupiec Karl Rötering z adresem zamieszkania Gerichtstrasse 22 (Sądowa). Jeżeli adres się zgadza możemy zobaczyć dom w internecie. Sklep znajdował się przy Bahnhofstrasse 8 (Dworcowa). Tu ta sama sytuacja. Dom o tym numerze istnieje w chwili obecnej. Jak widać na firmówce z 1941 roku oprócz sklepu przy Dworcowej, Karl Rötering posiadał także sklep przy ul. Wolności 291.

Karl Rötering, Hindenburg O.-Schl.

Treść listu i tłumaczenie:

Carl Rötering, Hindenburg O.-Schl.
Spezialhaus für Leder, Lederwaren, Reise und Sportartikel
Bahnhofstrasse 8
Kronprinzensrasse 291
Sächs. Celluloidwarenfabrik
Mieth & Co. GmbH.
​Ober Gunewalde (Sachsen)

Nachdem auch am hiesigen Ort mehrere Geschäfte, die auch mit Lederwaren handelten, geschlossen worden sind, wird mein Geschäft, das in bester Lage im Stadtzentrum liegt, in ganz kolossalem Umfang von Publikum bestürmt. Ich muss mich daher immer wieder bei meinem bisherigen Lieferanten in Erinnerung bringen und um Lieferung unter Ausnutzung der letzen möglichkeiten bitten, was ich hiermit auch bei Ihnen tue.Unter Bezugnahme auf die Anweisung Nr. 1 der Fachgruppe Lederwaren und Koffer-Industrie als Bewirtschaftungsstelle das Reichsbeauftragten für Laderwirtschaft vom 25. Mai 1943, Absatz 2, bitte ich Sie fernerhin, falls Sie auch an die nachstehend aufgeführten, inzwischen geschlossenen Geschäfte geliefert hatten, mich an deren Stelle zu beliefern:
Fa. Anton Januschowski, Hindenburg, Kronprinzensrasse 284
Fa. Heinschmuck, Herta Spallek, Hindenburg, Bahnhofsplatz 10
Fa. Otto Friedrich, Schirme u. Lederw., Hindenburg, Kronprinzensrasse 292
​Fa. F.W. Woolworth KG., Hindenburg, Bahnhofstrasse 7.

Po zamknięciu okolicznych sklepów z galanterią skórzaną mój sklep położony w samym centrum przeżywa szturm klientów. Dlatego zmuszony jestem przypominać moim dostawcom żeby wykorzystali wszystkie swoje możliwości przysyłając mi jak najwięcej towaru, co niniejszym czynię. Powołując się na polecenie nr 1 Zjednoczenia Przemysłu Skórzanego i Komisarza Rzeszy do spraw Przemysłu Skórzanego z dnia 25 maja 1943 roku, upraszam o wysyłanie mi towarów przeznaczonych do niżej wymienionych, a zamkniętych już sklepów, o ile były przez Was zaopatrywane.

Fa. Anton Januschowski, Hindenburg, Kronprinzensrasse 284
Fa. Heinschmuck, Herta Spallek, Hindenburg, Bahnhofsplatz 10
Fa. Otto Friedrich, Schirme u. Lederw., Hindenburg, Kronprinzensrasse 292
​Fa. F.W. Woolworth KG., Hindenburg, Bahnhofstrasse 7.
Na końcu lista zamkniętych sklepów, faszystowskie pozdrowienie i pieczęć.

Autor:  Dariusz Guz.​       Tłumaczenie: Andrzej Dutkiewicz                         25.11.2015

Bibliografia:
​Der Oberschlesische Wanderer nr 87 z 16 kwietnia 1920 roku. Zbiory Śląskiej Biblioteki Cyfrowej.
Das Einwohnerbuch der Stadt Hindenburg (Oberschlesien) 1929,
Führer Branchenverzeichnis Christlicher Betriebe durch Gross Hindenburg 1933,
​Einwohner Adressbuch Hindenburg OS. 1938. Zbiory Śląskiej Biblioteki Cyfrowej.
Strony internetowe:
​http://z-ne.pl/s,doc,23337,4,1729,,,.html (21.11.2015. 12.45.),
http://sbc.org.pl/dlibra (21.11.2015. 13.15.)