Frankownice

Pierwszą frankaturę w dzisiejszym Zabrzu użyły zakłady Borsigwerk w 1927 roku. Po 1945 roku pierwszą frankaturę jaką udało mi się zdobyć do frankatura Obsługi Ratalnej Sprzedaży w Zabrzu z 1961 roku. W maju 1974 roku w Katowicach odbyła się wystawa filatelistyczna krajów socjalistycznych „SOCPHILEX IV”. Do Zabrza przyjechali reprezentanci poczt krajów socjalistycznych. W ówczesnym gmachu Naczelnej Organizacji Technicznej przy ul. Brysza 4 odbyła się Konferencja Ekspertów Krajów Socjalistycznych ds. Znaczków Pocztowych. Z tej okazji uruchomiono pierwszą po wojnie mechaniczną frankownicę wyprodukowaną w Zakładach Urządzeń Komputerowych „MERA-ELZAB” w Zabrzu.    Taki jest stan naszych informacji w dniu 03.01.2016.         Dariusz Guz.

   Historia frankownic.
​
Pierwszy znaczek pocztowy został wprowadzony do obiegu 6 maja 1840 roku. Miał nominał 1 pensa i był koloru czarnego. Z tych dwóch powodów został nazwany Penny Black (czarna pensówka). Znaczek ten posiadał zabezpieczenia przed fałszerstwem. Do produkcji użyto papieru ze znakiem wodnym. Posiadał też wymyślne ornamenty. Pierwszy znaczek w Prusach został wprowadzony do obiegu w 1850 roku. Pierwszy polski znaczek wprowadzono do obiegu 1 stycznia 1860 roku w Królestwie Polskim. Opłata za list o wadze 1 łuta wynosiła 10 kopiejek.
W niedługim czasie po wprowadzeniu do obiegu znaczków pocztowych zaczęły pojawiać się fałszywe znaczki pocztowe. Z tego względu oraz z potrzeby obsługi coraz większej ilości korespondencji z powodu rozwijającego się przemysłu i handlu wymagały od poczty podjęcia kroków do efektywnego i terminowego sposobu dostaw poczty.
W 1880 roku norweski wynalazca Engle Frankmussler (znany później jako Edward Franks) wpadł na pomysł skonstruowania urządzenia, które przyniosło mu zasłużone miejsce w historii poczty. Urządzenie to dziś znamy pod nazwą frankownicy. Frankownica jest urządzeniem mechanicznym służącym do nanoszenia wysokości opłaty pocztowej (będącej zamiennikiem znaczka pocztowego) oraz nanoszenia daty. Naniesienie znaku opłaty służy jako dowód zapłaty oraz eliminuje użycie naklejanego znaczka pocztowego. Używanie frankownic określają przepisy pocztowe danego kraju.
W internecie znalazłem kilka stron o frankownicach. Szczególnie spodobała mi się strona The Franking Machine Museum (Muzeum frankownicy), która znajduje się pod niżej wyszczególnionym adresem http://www.frankingmachinemuseum.com/. Na stronie tej można zobaczyć różne rodzaje frankownic rozebranych na części. Na innych stronach internetowych znalazłem historię frankownicy, zdjęcia jej wynalazców, zdjęcia fabryk, w których produkowane były frankownice i wiele innych ciekawych informacji, które poniżej w skróconej formie opiszę.
Edward Franks uzyskał brytyjski patent na frankownicę w 1884 roku. Urządzenie to mogło wydrukować znaczek na kopercie. Ilość wydrukowanych znaczków mogła być rejestrowana za pomocą urządzenia zliczającego. Edward Franks przedstawił swój pomysł i również frankownicę na Wystawie Światowej Wynalazców w 1886 roku. Maszyna składała się z dźwigni ręcznej, matrycy drukarskiej i urządzenia do liczenia. Pomimo faktu że została zrealizowana koncepcja frankownicy do końca XIX wieku nie było większego zainteresowania w środowisku biznesu dla jego wynalazku. W 1911 roku Edward Frank utworzył firmę Franking Company of America.
Podczas pierwszej połowy XX wieku niezależny od Edwarda Franka wynalazca z Chicago – Arthur Pitney, wprowadził zabezpieczony system pocztowy wykorzystujący frankownicę jego wynalazku. W 1912 roku założył firmę American Postage Meter Company. Pierwsza frankownica stworzona przez Pitney’a posiadała ręczną korbą, głowicę drukującą, łańcuch napędowy, a także licznik i urządzenie blokujące. Obydwie firmy konkurowały ze sobą, budowały i wysyłały frankownice o podobnych cechach i dodatkowych opcjach w porównaniu do pierwszego urządzenia wprowadzonego przez Franks’a w 1886 roku.
W 1919 roku Walter Bowes uznany przedsiębiorca w kręgach pocztowych posiadający własną firmę zajmującą się między innymi frankownicami, połączył swoją firmę znaną jako Universal Stamping Machine Company z firmą Pitney’a. Powstała firma “Pitney-Bowes Postage Meter Company” lub, w skrócie “PBPM Co. Siedem lat później przedsiębiorstwo to połączyło się z firmą Edwarda Franka. “Franks Universal Postage Company” lub “The Universal Postage Trust” w 1930 roku z partnerem handlowym Albertem Girling weszli na rynki europejskie. Pierwsza frankownica została zatwierdzona w 1922 roku przez Pocztę. Neopost zaczęła używać pierwszą frankownicę w trakcie 1924 roku. Pitney Bowes i Neopost nawet dziś są postrzegane jako liderzy rynku. Pitney Bowes w Ameryce i Neopost francuska spółka numer jeden w Europie.
Obie firmy nadal bardzo koncentrują się na komunikacji, w zakresie rozwiązań dla poczty przychodzącej, a także przygotowanie do wysyłki z innowacyjnym oprogramowaniem i sprzętem.
Dzisiaj frankownice obliczają opłatę pocztową szybko i łatwo za pomocą programu z menu zintegrowanym z ekranem dotykowym.
Pierwsza w Niemczech frankatura została wprowadzona w 1923 roku, a w Polsce w 1927 roku. ​                    Pierwszą frankaturę w dzisiejszym Zabrzu użyły zakłady Borsigwerk w 1927 roku. Po 1945 roku pierwszą frankaturę jaką udało mi się zdobyć do frankatura Obsługi Ratalnej Sprzedaży w Zabrzu z 1961 roku. W maju 1974 roku w Katowicach odbyła się wystawa filatelistyczna krajów socjalistycznych „SOCPHILEX IV”. Do Zabrza przyjechali reprezentanci poczt krajów socjalistycznych. W ówczesnym gmachu Naczelnej Organizacji Technicznej przy ul. Brysza 4 odbyła się Konferencja Ekspertów Krajów Socjalistycznych ds. Znaczków Pocztowych. Z tej okazji uruchomiono pierwszą po wojnie mechaniczną frankownicę wyprodukowaną w Zakładach Urządzeń Komputerowych „MERA-ELZAB” w Zabrzu.

Autor: Dariusz Guz
​

Bibliografia
150 lat poczty w Zabrzu. Wilhelm Kowolik. Wydawca: Narodowa Oficyna Śląska Zabrze 2005. Zbiory prywatne Dariusz Guz.
Die Post in Hindenburg. Stempel & R-Zettel. K.Simon, J. Kohlstrung, E. Titz. 2006. Zbiory prywatne Dariusz Guz.
Strony internetowe
http://pl.wikipedia.org/wiki/Znaczek_pocztowy (15.04.2015.20.05),
http://frankingmachines.tumblr.com/ (14.06.2014. 13.35.),
http://en.wikipedia.org/wiki/Postage_meter (15.04.2015.18.00),
http://blog.expertmarket.co.uk/history-franking-machine (14.06.2014. 13.00),
http://www.frankingmachinemuseum.com (20.05.2015. 17.30),
https://en.wikibooks.org/wiki/International_Postage_Meter_Stamp_Catalog/Poland (03.01.2016. 11.50),
https://en.wikibooks.org/wiki/International_Postage_Meter_Stamp_Catalog/Germany,_Part_1 (03.01.2016. 12.15).