Poczta Zabrze Dorota

W chwili uruchomienia
urzędu pocztowego we Wsi Dorota (Dorotheendorf), podlegał on Cesarskiej Poczcie
Rzeszy Niemieckiej. Zarządzenia odnoszące się do funkcjonowania
urzędu pocztowego dla Wsi Dorota oraz okolicznych gmin wydawane były
przez Dyrektora Cesarskiej Głównej Poczty, który urzędował w
Opolu. Zarządzenia te ukazywały się również w lokalnej prasie.

W Gazecie Zabrzer Anzeiger nr 249, 1 Blatt z 26
października 1902 roku ukazało się ogłoszenie następującej
treści:     
Dnia
1 listopada 1902 roku otwiera się we Wsi Dorota urząd pocztowy –
Dorotheenstr. 7b, a w Pawłowie agenturę pocztową w domu kupca
Herzela. Połączenia pocztowe, w części przewozem pocztowym, w
części kurierem będą następujące:

B) W kierunku Zabrza.


a) W dni powszednie kurierem 
 1) z Wsi Doroty o 9.20 przed południem
     w Zabrzu o 9.30 przed południem


Przewóz pocztowy
2) z Pawłowa o 11.25 przed południem
    z Wsi Doroty o 12. przed południem,  w Zabrzu o 12.10 po południu


Poczta kurierska.
3)   z Wsi Doroty o 4 po południu.
       W Zabrzu o 4.10 po południu.


Do Wsi Doroty kurier, od Wsi Doroty
przewóz pocztowy
4)   z Pawlowa o 6.15 po południu.
      Z Wsi Doroty o 7.10 po południu. W Zabrzu o 7.20 po południu.

b)  w niedziele i dni świąteczne.
      Przewóz pocztowy    
1)   z Pawłowa o 12.30 po południu  z Wsi Doroty o 01.05. po południu.
      w Zabrzu o 01.15  po południu.

Przewóz pocztowy może
zabrać ze sobą 3 osoby.           Opłata od osoby wynosi:

Między Zabrzem (urząd
pocztowy), a Pawłowem (agentura pocztowa) 25 fenigów


Między Zabrzem (urząd
pocztowy), a Dorotą (dworzec) 10 fenigów


Między Dorotą (dworzec),
a Pawłowem (agentura pocztowa) 15 fenigów.

Urząd
pocztowy mieścił się wówczas jak podano w ogłoszeniu przy
Dorotheenstrasse 7b.                                     


Z
dniem uruchomienia poczty tj. z dniem 1 listopada 1902 roku
wprowadzony został stempel widoczny na skanie poniżej

Stempel
Dorotheendorf 8.3.1905. 2-6 N (N- nachmittags – po południu) 

Dnia 1 kwietnia 1905 roku dekretem Jego
Królewskiej Mości Wilhelma II z dnia 20 lutego 1905 roku położone
w powiecie zabrzańskim gminy Stare Zabrze i Wieś Doroty przyłączono
do gminy Małe Zabrze. Gminie nadano nazwę Zabrze.



W gazecie Zabrzer Anzeiger nr 79, Blatt
1 z 6 kwietnia 1905 roku zamieszczono następujące ogłoszenie:

Dekretem
Głównego Dyrektora Poczty w Opolu stwierdza
się, że od 1 kwietnia: urząd pocztowy Zabrze otrzymuje nazwę
Zabrze 1, urząd pocztowy Wieś Doroty otrzymuje nazwę Zabrze 2, a
agencja pocztowa Stare Zabrze otrzymuje nazwę Zabrze 3.


Od
1 kwietnia 1905 roku wprowadzony został stempel widoczny na skanie
poniżej.

Stempel
Zabrze 2 a 1-8.08. 2-3V (V Vormittags – przed południem)

W 1908 roku w urzędzie
pocztowym pracował urzędnik asystent pocztowy Eugen Schwede, który
mieszkał w budynku poczty oraz Max Erfurt i Karl Schmieszek.
Poczta była czynna w dni
robocze od 7/8 – 12 przed południem i od 2 do 7 po południu, w
niedziele od 7/8 do 9 przed południem i od 12 do 1 po południu.
Od dnia 1 marca 1915 roku
nazwę Zabrze zmieniono na Hindenburg (Oberschlesien). Wykonane
zostały także nowe stemple. Urząd pocztowy Zabrze 2 otrzymał
nazwę Hindenburg (Oberschl.) 2.

W 1938 roku urząd
pocztowy otwarty był w dni robocze od 8.30 do 12 i od 15 do 18. W
niedzielę był nieczynny.   W książce telefonicznej
wydanej w 1943 roku zgodnej ze stanem na dzień 1 marca 1943 roku
czytamy, iż urząd czynny był tak samo jak w 1938 roku tj. od 8.30
do 12 i od 15 do 18. Numer telefonu do urzędu 40 09.

Po zakończeniu II wojny
światowej, w maju 1945 roku powołano na naczelnika placówki
pocztowej Zabrze 2 pana Jana Bielika.     

Na kopercie znajduje się stempel
Zabrze2 z datą 30.XI.46 r. W adresie odbiorcy zwraca uwagę zdanie
na dole koperty, które oznacza francuską strefę okupacyjną. W
adresie zwrotnym użyto pojęcia Zabrze-Wschód, zamiast Poremba, czy
Zaborze, oraz dopisano „wcześniej Hindenburg O./Sch. „ (Górny
Śląsk).

W 1952 roku dokonano zmiany numeracji urzędu z Zabrze 2 na Zabrze 5. 

W dniu dzisiejszym (27.06.2014) w urzędzie pocztowym telekomunikacyjnym Zabrze 5 (UPT 5) działają trzy okienka. Dwa okienka listowe i jedno paczkowe. Tyle z własnych obserwacji. Reszta jest bowiem tajemnicą.

Nowości !!  

Dotychczas z dostępnej literatury posiadałem informację, że urząd pocztowy Dorota działał nieprzerwania od czasu jego utworzenia czyli od dnia 1 listopada 1902 roku do dnia dzisiejszego. Dzięki udostępnianiu coraz to nowych tytułów czasopism i publikacji przez Śląską Bibliotekę Cyfrową znalazłem w gazecie Der Oberschlesische Wanderer Nr. 2 z 1915 roku (Poniedziałek 4 stycznia) informację, iż urząd pocztowy nr 2 ze względu na brak urzędników będzie nieczynny od dnia 4 stycznia 1915 roku do odwołania. Zadania urzędu nr 2 przejmuje urząd pocztowy nr 1. Kiedy uruchomiono ponownie pocztę na razie nie udało mi się odnaleźć.
Poniżej wycinek z gazety informujący o zamknięciu urzędu pocztowego nr 2.

Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku we Francji zostało internowanych około 750 tysięcy niemieckich jeńców wojennych. Jeszcze na początku 1948 roku
ich liczba wynosiła 301 tysięcy. Z końcem 1948 roku wszyscy jeńcy zostali zwolnieni. Jednym z nich był Heinz Makosz, prawdopodobnie zabrzanin.
W regionie administracyjnym Francji Nord-Pas-de-Calais, położonym w północnej części kraju zlokalizowane jest miasto Lens. W tym mieście istniał jeden z wielu obozów dla internowanych.
Koperta listu, którą prezentujemy poniżej została wysłana z poczty Dorota 20 maja 1948 roku do tego obozu.  

Strony internetowe:
https://fr.wikipedia.org/wiki/Camp_d%27internement_fran%C3%A7ais (15.07.2015. 21.45)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Nord-Pas-de-Calais (15.07.2015. 22.00)

Nie każdy temat prezentowany przez nas na stronie historii Zabrza wzbudza ogromne zainteresowanie. Historia poczty w naszym mieście jest tematem, którym interesuje się wąskie grono odbiorców. Dla nich też piszemy. Tym razem udało się nam zdobyć stempel z poczty Dorota oraz R. Brakowało nam tego stempla i R. Dlatego z radością prezentujemy go na stronie. Stempel HINDENBURG (OBERSCHL.) 2 obowiązywał od 1 marca 1915 roku do zakończenia II wojny światowej.
List został nadany 13.10.1941. o godz. 17.00. z Zabrza – Lager 21, (Obóz 21) który był zlokalizowany przy Dorotheenstrasse 104 (3 Maja) do Lager 175 w Żorach. I tu następna zagadka. Być może te dwa obozy wchodziły w system niemieckich obozów i miejsc pracy przymusowej dla Polaków tzw. Polenlager. Mamy nadzieję, że uda się nam w najbliższym czasie wykluczyć albo potwierdzić tę informację.
Dariusz Guz                                                                                                                            08.12.2015

Autor:
Dariusz Guz.              Przy tłumaczeniu tekstów niemieckich
pomagał: Andrzej Dutkiewicz

Bibliografia:

1. Neue
   Chronik von Zabrze und Umgegend. Wilhelm Ostermann. Zabrze O.-S.
   Verlag von Wilhelm Ostermann 1902. Zbiory prywatne Dariusz Guz.
   
   
2. 150
   lat poczty w Zabrzu. Wilhelm Kowolik. Wydawca: Narodowa Oficyna
   Śląska Zabrze 2005. Zbiory prywatne Dariusz Guz.
   
   
3. Die
   Post in Hindenburg. Stempel & R-Zettel. K.Simon, J. Kohlstrung,
   E. Titz. 2006. Zbiory prywatne Dariusz Guz.
   
   
4. Katolik
   nr 124 z 18 października 1902 roku. Zbiory Śląskiej Biblioteki
   Cyfrowej.
   
   
5. Zabrzer
   Anzeiger nr 249 1 Blatt z 26 października 1902 roku. Zbiory
   Archiwum Państwowego w Katowicach, Oddział Gliwice.
   
   
6. Zabrzer
   Anzeiger nr 79, Blatt 1 z 6 kwietnia 1905 roku. Zbiory Archiwum
   Państwowego w Katowicach, Oddział Gliwice.
   
   
7. Fernsprechbuch
   für
   Beuthen-Gleiwitz-Hindenburg (OS.) Ausgabe 1942/43. Stand vom
   1.3.1943. April 1943. Zbiory prywatne Dariusz Guz
   
   

Strony
internetowe:

1. http://www.kluczbork.pl/podstrony/poczta/index.html
   (19.05.2014. 15.30)
   
   
2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Cesarstwo_Niemieckie
   (19.05.2014. 15.31)
   
   
3. http://www.bn.org.pl/powstanie/index.php?url=pocztowki
   (19.05.2014. 15.32)
   
   

                                                                                                                                         05.07.2014